Chyba większość z nas słyszała o freelancerach, czyli tzw. wolnych strzelcach. To osoby pracujące na własną rękę, niezwiązane z żadną firmą na stałe. Freelancing jest więc formą zatrudnienia dla osób ceniących niezależność i preferujących niestereotypową formę pracy. Zatem jak zostać freelancerem? Jakie są zalety pracy freelacera i ile kosztuje taka „zawodowa wolność”? Zobaczmy.
Freelancing to najprościej tłumacząc przeciwieństwo standardowej formy zatrudnienia, jaką jest powszechny „etat”, czyli inaczej reprezentant wolnego zawodu. Freelancer to pracownik, wykonujący zlecone przez różne firmy i podmioty zadania, na podstawie umowy, którą jednak nie jest umowa o pracę, a umowa o dzieło, czy też umowa zlecenie lub poprzez prowadzenie własnej działalności gospodarczej.
Freelancerzy pracują przede wszystkim dzięki takiemu wynalazkowi, jak Internet. To tam poszukują klientów – potencjalnych odbiorców swoich zleceń, reklamują swoje usługi, a w konsekwencji zdobywają zamówienia na zgodne ze swoim fachem zadania do wykonania, za które otrzymują należne wynagrodzenie. Swoje zlecenia zazwyczaj wykonują także za pomocą Internetu, który jest też głównym kanałem porozumienia i komunikacji między freelancerem, a jego klientami. Nie oznacza to jednak, że freelancer nie może skontaktować się z interesantem telefonicznie, a niekiedy nawet osobiście.
Praca freelancerów to głównie forma pracy zdalnej, którą wykonują w dowolnym miejscu, często w zaciszu własnego domu, o dowolnej porze i w wybranym przez siebie wymiarze godzin. Freelancerzy mają także możliwość pracy w tzw. biurach coworkingowych, czyli miejscach gdzie pracują także inni przedstawiciele tego rodzaju zatrudnienia. Będzie to dobre rozwiązanie dla początkujących freelancerów, nieprzyzwyczajonych do pracy w domu lub nieposiadający właściwych warunków do pracy w domu, dodatkowo pozwalające skorzystać ze wskazówek pozostałych, pracujących tam freelancerów.
Freelancerzy pracują m. in. jako: graficy komputerowi, programiści, czy też administratorzy baz danych. Samozatrudnienie popularne jest także wśród osób zajmujących się tworzeniem stron internetowych, copywritingiem, tłumaczeniami, a także fotografią i dziennikarstwem.
Zanim podejmiesz decyzję o zaistnieniu na rynku pracy jako freelancer musisz wiedzieć kilka rzeczy. Oczywiście, jako freelancer jesteś całkowicie wolny od szefa i innych przełożonych, ale praca freelancera wymaga bardzo dobrej organizacji czasu, wielozadaniowości, zaangażowania, umiejętności samodzielnego pozyskania klientów – co w początkowym stadium rozwoju kariery freelancera nie jest łatwe oraz umiejętności sprzedania swoich usług i odpowiedniego zareklamowania siebie.
Aby zostać freelancerem trzeba odpowiedniego przygotowania – w postaci portfolio – czyli przykładowych udokumentowanych wyników naszej pracy. W przypadku copywritera będą to różnego rodzaju teksty, zaś projektant stron www, przedstawi wykonane projekty takich stron, fotograf z kolei udostępni wykonane zdjęcia, itd. Portfolio będzie wpływało na nasz wizerunek, który możemy budować także w innym sposób, np. w social media, czyli w mediach społecznościowych, poprzez promowanie profesjonalnych artykułów z branży, wpisów, stron, a także niektórych przykładów własnych prac.
Portfolio wiąże się z doświadczeniem, jakie musimy zdobyć podejmując pracę freelancera. Jak doskonale wiemy, doświadczenie wymagane jest także na wielu stanowiskach etatowych i można je zdobyć w podobny sposób.
Najprostszym z nich będzie podjęcie praktyk i staży nieodpłatnych (a jeśli odpłatnych, to zazwyczaj dość symbolicznie) lub bardzo popularne obecnie prowadzenie blogów tematycznych, na których dzielimy się wiedzą z innymi i pełnimy rolę specjalistów w konkretnej dziedzinie. Bardzo dobrym sposobem na zaistnienie w swojej branży jest także udział w konkursach otwartych organizowanych przez specjalizujące się w tym portale lub instytucje. Ponadto warto nawiązywać kontakty z bardziej doświadczonymi fachowcami z danej branży, aby zbudować szeroką sieć kontaktów – tym łatwiejsze stanie się pozyskanie własnych klientów.
Pozyskiwanie klientów należy do najtrudniejszych zadań w tym zawodzie, dlatego aby tworzyć oferty zachęcające dla potencjalnych odbiorców, należy w sposób otwarty i uczciwy poznać działania i pozycję konkurencji oraz mając to na uwadze, ocenić własne umiejętności i możliwości. Należy pamiętać, że klienci cenią sobie, oprócz jakości wykonanej pracy, dotrzymywania terminów i ceny, przede wszystkim sprawną komunikację. Należy być jednak ostrożnym w przypadku „klientów”, którym zależy na jak najniższej cenie za wykonane zlecenie, którzy nie potrafią określić swoich oczekiwań, chcą wykonania zlecenia natychmiast oraz zastrzegają, że podejmują płatną współpracę dopiero po wykonaniu jakiegoś zadania. Może się bowiem zdarzyć, że trafimy na nieuczciwych zleceniodawców lub innych freelancerów, niemających na celu konkretnego zlecenia, a chcący potajemnie sprawdzić konkurencję.
Na początku kariery freelancera, warto przyjmować nawet niewielkie i mało płatne zlecenia, ponieważ powiększamy w ten sposób nasze doświadczenie i zyskujemy szansę na to, że klient poleci nasze usługi innym zainteresowanym. Zleceń można szukać na specjalnych portalach dla freelancerów (np. freelanceria.pl, zlecenia.przez.net, Oferia.pl), a także na wszystkich innych portalach z ogłoszeniami o pracę, także tych zagranicznych, w mediach społecznościowych oraz poprzez wysyłanie swoich przykładowych prac do firm i agencji, z którymi chcielibyśmy podjąć współpracę.
Jak prawie w każdym dobrze płatnym zawodzie w obecnych czasach, nieoceniona staje się znajomość języków obcych. Tak też, freelancerzy posiadający zdolność władania przynajmniej jednym językiem obcym, mają szansę na zdobycie większej liczby wysoko płatnych zleceń – ponieważ mogą oferować swoje usługi zagranicznym odbiorcom.
Chcąc pracować jako freelancer należy określić sposób wyceny zleceń (wziąć pod uwagę przybliżony czas wykonania danego zadania, przeanalizować koszty pracy oraz wyznaczyć stawkę – godzinową lub rozrachunek za cały projekt). Warto przemyśleć pobieranie zaliczki za zlecenia (początkowo niewielkiej), aby nie trafić nie nieuczciwych klientów. Aby zorientować się w stawkach, można sprawdzić ceny podobnych zleceń na portalach z ogłoszeniami dla freelancerów.
Jeżeli zastanawiamy się nad podjęciem pracy w ramach freelancingu, to warto wiedzieć, że nie musimy od razu zakładać własnej pozarolniczej działalności gospodarczej, gdyż początkowo liczba zleceń może nie być duża. Jak wtedy rozliczać się z otrzymanego wynagrodzenia? O tym, poniżej.
Koszty, jakie ponoszą freelancerzy można rozumieć dwojako. Zarówno początkujący, jak i doświadczeni w tym zawodzie freelancerzy często mogą pracować kosztem brak wolnego czasu i życia prywatnego. W pierwszym przypadku ze względu na budowanie sieci kontaktów i klientów, w drugim z kolei z nadmiaru zleceń, które mogą wykonywać w nieograniczonym przez nikogo czasie, zarabiając więcej niż w ramach pracy na etacie. Freelancing wymaga zachowania równowagi pomiędzy pracą a życiem prywatnym – praca jest ważna, bo musimy zdobyć środki do życia, ale trzeba robić to z umiarem i nie zaniedbywać własnych potrzeb, choćby do odpoczynku, czy rozrywki.
Ponadto freelancerzy ponoszą także koszty materialne - policzalne, ponieważ są zobowiązani do rozliczania się ze swoich zarobków.
We wcześniejszej części artykułu mowa była o kwestii zakładania pozarolniczej działalności gospodarczej przez freelancerów. Dlatego, aby mówić o kosztach, jakie ponoszą freelancerzy, należy ten temat sprecyzować. Po pierwsze działalność gospodarcza w myśl przepisów prawa polskiego, określana jest przede wszystkim, jako działalność zarobkowa, zawodowa, wykonywana w ciągły i zorganizowany sposób. Zatem gdy wykonywaną przez nas pracę można uznać za taką, jak wskazuje na to definicja prawna, powinniśmy ją zalegalizować, dokonując rejestracji działalności gospodarczej - w przeciwnym razie, narażeni będziemy na poniesienie prawnych konsekwencji zaniechania tej czynności.
Często problem tkwi w tym, aby rozpoznać właściwy moment rejestracji działalności gospodarczej. Będzie to czas, w którym nasza praca będzie przynosiła systematyczny, stabilny i wysoki dochód oraz wtedy, gdy organizujemy swoją działalność, np. poprzez prowadzenie strony internetowej, bloga, czy promowanie w różny sposób swojej pracy, prowadzące do rozpoznawalności naszych usług.
W przeciwnym razie nasza praca będzie działalnością osobistą, którą będziemy prowadzili na podstawie zawieranych umów o dzieło. Wówczas nie płacimy składek ubezpieczeniowych i zdrowotnych, a jedynie podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach ogólnych (PIT-36 lub PIT-37). Jednak w przypadku umów na zlecenie, dodatkowo uregulować należy składkę ZUS (z wyjątkiem, gdy zlecenie realizuje student, który nie ukończył 26 roku życia) oraz ubezpieczenie wypadkowe, rentowe, emerytalne.
Jeśli decydujemy się na założenie działalności gospodarczej, musimy przygotować się na ponoszenie stałych i większych kosztów, w postaci składki na ubezpieczenie w ZUS. Podczas pierwszych dwóch lat zarejestrowanej działalności, płacimy tzw. mały ZUS, czyli stawkę preferencyjną, a więc niższą kwotę miesięczną (pod warunkiem, że nie świadczymy usług poprzedniemu pracodawcy, który zatrudniał nas w okresie dwóch ostatnich lat oraz nie korzystamy z pomocy osób zamieszkujących wspólne z nami gospodarstwo domowe).
Kolejnym kosztem jest prowadzenie księgowości – oczywiście, jeśli zatrudniamy do tego specjalistę. Jednak nie jest to konieczne, bo możemy się tym zajmować samodzielnie, dzięki istniejącym programom i aplikacjom księgowym, ułatwiającym rozliczanie z prowadzenia działalności.
Jeśli planujemy rozwinąć swoją działalność, poprzez utworzenie strony internetowej, będzie się to wiązać z następnym wydatkiem. Składać się na niego będzie koszt budowy strony, zakup adresu www strony, czyli domeny oraz hostingu. Wydatek możemy ograniczyć, gdy posiadamy umiejętności, aby samodzielnie zbudować naszą stronę internetową, co aktualnie staje się coraz bardziej powszechne, choćby za pomocą platformy Wordpress.
Ponadto praca freelancera nie zapewnia wszystkich ubezpieczeń, w tym ubezpieczenia emerytalnego ani płatnych urlopów (w tym macierzyńskich lub wychowawczych). Jednak w trosce o przyszłą emeryturę, można skorzystać z III filaru, który daje możliwość dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego. Ponadto, jeśli chcemy, aby emerytura była większa, mamy możliwość odprowadzania prywatnych oszczędności na Indywidualne Konto Emerytalne lub Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.
Praca freelancera to nie tylko wolność, niezależność i wygodna praca w zaciszu domowym. Freelancerzy, oprócz swojego fachu, pełnią rolę stratega, księgowego, marketingowca, specjalisty ds. obsługi klienta, czy specjalisty ds. administracji. Praca freelacera, jak każda inna posiada więc wady i zalety. Ale wielu osób jest to wymarzony sposób zarobku i nie do pomyślenia staje się dla nich stanowisko na klasycznym etacie i stałe dostosowywanie się do poleceń przełożonych. Freelancing to z pewnością praca dla osób, które posiadają zdolność świetnej samoorganizacji, są zdyscyplinowane, zdeterminowane i do perfekcji opanowały sztukę, jaką jest samomotywacja.
Karolina Kowalczyk
Używamy cookies